Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, Devlet hastanelerinin yemek ihalelerinin aşçılık eğitimi veren meslek liselerine verilmesinin yarattığı gıda güvenliği sorununu Meclis gündemine taşıdı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren Bayhan, sağlık emekçilerinin hijyen koşullarından uzak, sağlıksız yemeklere mecbur bırakıldığına dikkat çekti. Bayhan, “2020-2023 yılları arasında meslek liselerine ihale edilen hastane yemekhanelerinde çıkan yemekler sebebiyle sağlık sorunu yaşayan sağlık çalışanlarının ve yurttaşlarımızın sayısı nedir?” diye sordu.
İstanbul 10. İdare Mahkemesinin, “hukuka ve mevzuata uygun olmadığı” gerekçesiyle ihaleleri iptal etmesine rağmen aynı firmalara ihale verilmeye devam edildiğine dikkat çeken Bayhan, “Hastane yemeklerinin ihale yolu ile meslek liselerine veriliyor olması, açıkça sağlık çalışanlarının sağlığını tehdit etmektedir” ifadesinde bulundu.
Sağlık çalışanlarının sağlığının korunamadığı bir ortamda halk sağlığı ve hastaların sağlığından bahsedilemeyeceğini belirten Bayhan, soru önergesinde şu ifadelere yer verdi:
“Devlet hastanelerinin yemek ihalelerinin aşçılık eğitimi veren meslek liselerine verilmesinin bir sonucu olarak sağlık emekçileri, hijyen koşullarından uzak, sağlıksız yemeklere mecbur bırakılmaktadır. Basına yansıyan haberlerde hastane çalışanları yemeklerinden böcek, saç, kıl ve yabancı cisimler çıktığını dile getirmektedir; kurumlarımızda besleyicilik açısından düşük kaliteli ve hijyenik olmayan yemek sorunu olduğu anlaşılmaktadır.
İhaleleri alan meslek liselerinin yeniden ihale açarak yemekleri bazı yemek şirketlerinden aldığı da ortaya çıkmıştır. İstanbul 10. İdare Mahkemesinin, “hukuka ve mevzuata uygun olmadığı” gerekçesiyle ihaleleri iptal etmesine rağmen aynı firmalara ihale verilmeye devam edildiğine dair belgeler mevcuttur.
Örneğin; Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi için 10 Haziran 2022 tarihinde yapılan “24 aylık malzeme dâhil yemek hazırlama, pişirme, dağıtım ve sonrası hizmeti alımı” ihalesi, 99 milyon 730 bin TL bedelle Gaziosmanpaşa Küçükköy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) tarafından alınmış; fakat, Küçükköy Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi (MTAL) 6 Temmuz 2022’de açtığı ihaleler ile hizmeti 13 milyon 147 bin 200 TL bedelle Furkan Et Ürünleri Ticaret LTD. ŞTİ. ile Uğraş Gıda Sanayi ve Ticaret LTD. ŞTİ. ortaklığına vermiştir. Prof. Dr. Cemil Taşçıoğlu Şehir Hastanesi’nde çalışan sağlık emekçilerinin gönderdiği fotoğraflardan da anlaşıldığı üzere yemekhanede dağıtımı yapılan yemeklerde bir hafta ara ile salyangoz ve kurt çıkmıştır. Sadece ilgili hastanede değil Türkiye’nin birçok şehrindeki hastanelerde çalışan emekçilerden de benzer şikâyetleri duymaktayız. Hastane yemeklerinin ihale yolu ile meslek liselerine veriliyor olması, açıkça sağlık çalışanlarının sağlığını tehdit etmektedir.
Hastanelerde verilen yemek hizmetinin herhangi bir kamu kuruluşunda verilen yemek hizmetinden nitelik bakımından farklı olduğunu gözetmek zorundayız. Sağlık çalışanlarının sağlığının korunamadığı bir ortamda halk sağlığı ve hastaların sağlığından bahsedilemez. Alt-işverenlik sistemiyle ihale edilen bu yemek işlerinin kar mantığıyla tecrübesiz ve eğitimsiz kişi/kurumlara yaptırılması, son zamanlarda sıkça duyduğumuz toplu zehirlenmelerin de nedenleri arasındadır. Bu durumun nedenleri ivedilikle açığa çıkarılmalı ve çözümüne dair önlemler alınmalıdır.”
Bayhan’ın Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya yönelttiği sorular şöyle oldu:
2020-2023 yılları arasında meslek liselerine ihale edilen hastane yemekhanelerinde çıkan yemekler sebebiyle sağlık sorunu yaşayan sağlık çalışanlarının ve yurttaşlarımızın sayısı nedir?
Meslek liselerinin sağlıklı beslenme ve gıda güvenliğini garantiye alacak fiziki koşullara, kapasiteye sahip midir? Sağlık personeli ve yurttaşların dengeli beslenmeleri için gerekli besin maddelerinin alınmasını denetleyen yeter sayıda gıda mühendisi bulundurmakta mıdır?
Hastane yemekhanelerinde çıkan öğünlerin damak tadı, kalori miktarı ve bu kalorinin bileşim (karbonhidrat, protein, yağ…) içerikleri nasıl belirlenmektedir? Mutfak ve yemekhanelerin sağlık, güvenlik denetimleri ne sıklıkla hangi kurumlar tarafından yapılmaktadır?
Sağlıksız ve hijyenik olmayan yemeklerin yapan ve/veya gıda zehirlenmesine neden olan kişi ve kurumlar tespit edilmiş midir? Gıda zehirlenmesine ilişkin olarak kişi ve kurumlarda tespit edilen hata ve kusurlar nelerdir?
Tespit edilen kurumların yemek hazırlama ve dağıtım işlerini yürüten kişi ve kuruluşlar ile anlaşmaları devam etmekte midir?
