Genel Sağlık-İş tarafından yapılan başvuru;
Bilindiği üzere, 1982 Anayasası’nın 2. Maddesinde ‘’Cumhuriyetin Niteliklerinden’’ olarak sayılan ‘’Sosyal Devlet İlkesinin’’ bir gereği olarak kamu personeline birtakım yardımlar yapılmaktadır. Bu yardımların en önemlilerinden ve çalışma hayatında en somut halde hissedilenlerden birisi de, 657 s. Devlet Memurları Kanununun 212. Maddesi uyarınca yapılan ‘’Yiyecek Yardımıdır’’.
Yiyecek yardımının ne şekilde yapılacağı, usul ve esasları ise Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı tarafından çıkartılan ‘’Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği’’ ile belirlenmiştir. Yönetmeliğin 4. Maddesine göre, ‘’Yemek servisi giderlerinin’’ Ankara, İzmir, İstanbul illerinde çalışmakta olan memurlar için en fazla 2/3’ünün; diğer illerde çalışmakta olan memurlar için ise en fazla ½’sinin idare tarafından karşılanacağı, kalan kısmının ise devlet memurundan alınacağı kuralı kabul edilmiştir.
Kural bu olmakla birlikte; Yönetmeliğin Ek 1. Maddesi ile ‘’Yataklı Tedavi Kurumlarında Çalışan Sağlık Personelinin’’ , hastalar için çıkartılacak yemeklerden ücretsiz şekilde faydalanacağı şeklindeki düzenleme sebebiyle, Yataklı Tedavi Kuruluşlarında görev yapmakta olan sağlık çalışanları ‘’yiyecek yardımından’’ ücret ödemeksizin faydalanmaktadır. Benzer şekilde Yönetmeliğin Ek 2. Maddesi ile, 112 Acil Sağlık Hizmetlerinde görev yapan sağlık çalışanları da ‘’yiyecek yardımından’’ ücret ödemeksizin faydalanabilmektedir. Ancak aynı durum, 1. Basamak Sağlık Kuruluşlarında görev yapan sağlık çalışanları için geçerli değildir.
2022 yılında I. Basamak Sağlık Kuruluşlarında çalışmakta olan personelden talep edilen ‘’Yemek Ücreti Farkı’’ 6 TL iken, 2023 yılında bu farkın (memurun derece ve kademesine göre değişmekle beraber) öğün başına yaklaşık 18 TL’yi bulmaktadır. Birinci Basamak Sağlık Kuruluşunda görev yapan bir sağlık çalışanı; Devletin yürütmek zorunda olduğu kamu hizmetini ifa ederken ‘’Temel ihtiyacı olan’’ öğle yemeği için, yıllık ortalama 5.184,00 TL’yi kendi cebinden karşılaması gerekmektedir. Üstelik, ‘’sözleşmeli statüsündeki’’ sağlık çalışanlarının ödediği fark ücret çok daha yüksek meblağları bulmaktadır.
Devlet Memuruna %30’luk zam yapılmasını ‘’layık gören’’ siyasi iktidar; hem memura %30 zam yapılırken sağlık çalışılanlarından alınan fark ücretin neden %300 artış gösterdiğini hem de halihazırda yoksulluk sınırının yarısı kadar maaş alan sağlık çalışanlarının bu meblağı ne şekilde karşılayacağı sorularını cevaplandırabilmekten uzaktır.
Sırf bir ‘’idari takdir’’ ve ‘’yaptım oldu’’ düşüncesi ile yalnızca çalıştıkları kurumların farklı olmasından yola çıkarak; aynı görev unvanına ve kadro derece / kademesine sahip aynı işi yapan sağlık çalışanları arasında ayrım yapmanın hiçbir hukuki temeli bulunmamaktadır. Kaldı ki, ilgili uygulama Anayasamızın 2. Maddesinde ‘’Cumhuriyetin Niteliklerinden’’ sayılan ‘’sosyal devlet’’ ilkesine ve Anayasanın 10. Maddesinde düzenlenen ‘’Devlet Organları ve idare makamlarının bütün işlemlerinde’’ riayet etmesi gereken ‘’eşitlik ilkesine’’ apaçık şekilde aykırıdır.
Hem ‘’Sosyal Devlet İlkesi’’ hem de ‘’Eşitlik İlkesi’’ gereğince olması gereken; ‘’Devlet Memurlarına Yapılacak Yiyecek Yardımı’’ karşılığında görev unvanı, çalıştığı kurumu, kadro derecesi, yaptığı işi ve sözleşmeli/kadrolu ayrımı yapılmaksızın; hiçbir ad altında herhangi bir ödeme alınmaksızın tüm kamu görevlilerinin yiyecek yardımından faydalanmasının sağlanması gerekmektedir.
Bu amaçla, Sendikamız Genel Sağlık İş tarafından ‘’Hazine ve Maliye Bakanlığına’’ ve ‘’Cumhurbaşkanlığına’’ yapılan yazılı başvurularda; ‘’Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliğinde’’ gerekli değişikliklerin yapılarak; çalıştığı kurum fark etmeksizin tüm sözleşmeli/kadrolu sağlık çalışanlarının ‘’yiyecek yardımından’’ ücret ödemeden faydalanmasının sağlanması talep edilmiştir.
Derya Uğur
Genel Sağlık-İş Genel Başkanı
